 |  |  |  |  |  | عربية |
Βαρκελώνη ή κόλαση. Barça ou Barçakh Χρόνια τώρα το επαναλαμβάνουν, στα γουολόφ (τη γλώσσα της εθνωτικής ομάδας Γουολόφ στη Σενεγάλη, την Γκάμπια και τη Μαυριτανία), oι νέοι του Σαιντ Λούις και του Ντακάρ. Είναι έτοιμοι να φύγουν με οποιοδήποτε κόστος, με προορισμό το κέντρο του κόσμου, την Ευρώπη.
Η ιστορία είναι γνωστή. Το 2006 η έκρηξη των αφίξεων στα Κανάρια, με ένα χρόνο διαφορά από τις μαζικές απελάσεις στο Μαρόκκο και τη βίαιη καταστολή στην Ceuta και τη Μελίγια, τα ισπανικά στενά στις ακτές από την άλλη πλευρά του Γιβραλτάρ, έληξε με 17 νεκρούς και πάνω από χίλιους απελαθέντες. Το 2006 έφτασαν στη Λας Πάλμας 31.000 μετανάστες, σε σύγκριση με 4.751 το 2005. Ο Θαπατέρο έκλεισε συμφωνία με τη Σενεγάλη για τον επαναπατρισμό μεταναστών και η Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποίησε την πρώτη αποστολή περιπολιών εναντίον των μεταναστών στο πλαίσιο της οργάνωσης Frontex (με το επιχειρησιακό κωδικό όνομα Ήρα) στα νερά της Μαυριτανίας και της Σενεγάλης, με στόχο τη σύλληψη επίδοξων μεταναστών στη θάλασσα. Την ίδια στιγμή ολοκληρώνονταν οι εργασίες του στρατοπέδου κράτησης Ecole IV στο Νουαντίμπου της Μαυριτανίας και η διαχείρισή του περνούσε στα χέρια του Ερυθρού Σταυρού της Ισπανίας.
Οι επαναπατρισμοί των μεταναστών που αποβιβάστηκαν στα Κανάρια έχουν ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο του 2006, πρώτα προς τη Σενεγάλη, κατόπιν προς τις άλλες χώρες που έχουν συνάψει διμερείς κρατικές συμφωνίες αποδοχής με τη Μαδρίτη.
Μέσα στο 2007 πάνω από 1500 μετανάστες συνελήφθησαν στη θάλασσα από τις περιπολίες της Frontex, ενώ μόνο οι σενεγαλέζοι που επαναπροωθήθηκαν στη Σενεγάλη το 2006 έφτασαν τους 18.000. Σήμερα ο αριθμός των αφίξεων στα Κανάρια έχει μειωθεί δραστικά, είναι δηλαδή μικρότερος από 75% μόνο κατά τους πρώτους εννιά μήνες του έτους. Εξακολουθούν όμως να φεύγουν από το Ντακάρ. Μα πάνω απ’ όλα, εξακολουθούν να πεθαίνουν. Κι αυτό γιατί οι θαλάσσιοι δρόμοι διαφυγής έχουν γίνει όλο και μακρύτεροι, όλο και πιο επικίνδυνοι. Για να αποφεύγουν τις περιπολίες της Frontex, οι μετανάστες ταξιδεύουν μέχρι και 300 μίλια ανοιχτά από τις αφρικανικές ακτές και μένουν στη θάλασσα δέκα και δώδεκα μέρες με τεράστιους κινδύνους.
Η κατάσταση της υγείας των μεταναστών που φτάνουν στην Λας Πάλμας είναι κρίσιμη, αφού οι περισσότεροι υποφέρουν από αφυδάτωση και υποθερμία λόγω των άθλιων συνθηκών του ταξιδιού τυς. Όλο και περισσότεροι πεθαίνουν από τις κακουχίες στα πλοία και τις βάρκες. Στις 6 Νοεμβρίου, μία βάρκα έφτασε στα στενά της Γκουέρα, στα σύνορα μεταξύ Μαυριτανίας και δυτικής Σαχάρας, αφού βολόδερνε για τρεις εβδομάδες στη θάλασσα λόγω μηχανικής βλάβης. Πάνω στο σκάφος επέβαιναν 101 άτομα. Άλλοι 56, με τους οποίους είχαν ξεκινήσει είκοσι μέρες πριν από το Ζιγκουιντσόρ της Σενεγάλης, πέθαναν από τις κακουχίες και πετάχτηκαν στη θάλασσα.
To 2006 τα θύματα στ’ ανοιχτά των Κανάριων Νήσων σύμφωνα με τα στοιχεία της Fortress Europe ήταν τουλάχιστον 1035. Ένα χρόνο μετά, οι αφίξεις έχουν μειωθεί κατά 75%, ωστόσο οι νεκροί τους πρώτους έντεκα μήνες είναι ήδη 657, εκ των οποίων οι 200 τον Οκτώβριο και οι 119 τον Νοέμβριο. Ο αριθμός αυτός ίσως είναι πολύ χαμηλός σε σχέση με τον πραγματικό, αφού ενδέχεται να υπήρξαν κι άλλοι νεκροί σε ναυάγια-φαντάσματα, όπως αυτό στον Ατλαντικό τον Οκτώβριο, απόηχος του οποίου ήταν η συλλογική κηδεία στην Κόλντα της Σενεγάλης που οργάνωσαν οι οικογένειες και οι φίλοι 150 μεταναστών που πέθαναν στη θάλασσα.
Κάτι δεν πάει καλά. Για μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων δεν είναι δυνατή η πρόσβαση στην Ευρώπη από μια χώρα, τη Σενεγάλη, η οποία δεν μπορεί να προσφέρει μέλλον στους νέους. Το μοναδικό πράγμα για το οποίο είναι γνωστός ο πρόεδρος Wade είναι ότι έχει ανεβάσει το ΑΕΠ με αντάλλαγμα τη σύναψη συμφωνίας με την Ισπανία επανεισδοχής μεταναστών στη Σενεγάλη. Η συμφωνία σύντομα θα προβλέπει και τον επαναπατρισμό των ασυνόδευτων παιδιών, τη στιγμή που τον προηγούμενο Νοέμβριο, 616 από τους μετανάστες που αποβιβάστηκαν στα Κανάρια δεν είχαν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Η Ισπανία του Θαπατέρο έχει τετραπλασιάσει την αναπτυξιακή βοήθεια προς τη Σενεγάλη: από τα 150 εκατομμύρια ευρώ το 2003 έφτασε στα 700 εκ. το 2006 και η Ισπανία άνοιξε έξι νέες πρεσβείες στο Σουδάν, το Green Head, τα Evils, τη Νιγηρία, τη Γουινέα Κονάκρυ και τη Γουινέα Μπισάου. Χωρίς τη διάνοιξη νόμιμων οδών μετακίνησης και χωρίς μαζικές επενδύσεις στις αφρικανικές οικονομίες το μοντέλο αυτό είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Πόσοι ακόμη νεκροί χρειάζονται για να γίνει αυτό κατανοητό;
Η συνάντηση κορυφής της Λισαβόνας. “Συνεργασία για τον επαναπατρισμό και την αποδοχή των μεταναστών”. Η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Αφρικανική Ένωση δεν είπαν και πολλά για την ευρω-αφρικανική συνάντηση της Λισαβόνας στις 8 και 9 Δεκεμβρίου 2007. Διασταυρώνοντας όμως τις αποστειρωμένες φράσεις της τελικής ανακοίνωσης της συνάντησης κορυφής με αυτές των προηγούμενων ετών, το κείμενο της ανακοίωσης γίνεται πιο ξεκάθαρο: κοινές περιπολίες στις ακτές των αφρικανικών συνόρων, κατασκευές στρατοπέδων κράτησης, χρηματοδότηση επιχειρήσεων επαναπροώθησης και γιατί όχι κοινοποίηση στη χώρα προέλευσης των αιτήσεων για άσυλο. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ, πιστή στη γραμμή Θαπατέρο, υποσχέθηκε περισσότερες θέσεις εργασίας για τους νόμιμους μετανάστες από την Αφρική, επενδύσεις υποδομής και ανάπτυξης στις χώρες προέλευσης μεταναστών. Στην ανακοίνωση καταγράφονται φυσικά οι γνωστές δεσμεύσεις για την ασφάλεια, την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη σωστή διακυβέρνηση, την ενέργεια και το περιβάλλον και η υπόσχεση ότι θα δοθεί ως αναπτυξιακή βοήθεια το 0,56% του ΑΕΠ μέχρι το 2010, που θα γίνει η επόμενη ευρωαφρικανική συνάντηση κορυφής, κατά πάσα πιθανότητα στη Λιβύη του Καντάφι, – υπόσχεση που μόνον το μέλλον θα κρίνει. Εντωμεταξύ ο Καντάφι επανέλαβε τη θέση του στη Λισαβόνα: αποικιακές αποζημιώσεις τουλάχιστον ενός δις ευρώ, ώστε να αναχαιτίσει τη μεταναστευτική ροή προς τη Σικελία.
Ιταλική επιδρομή στη Λιβύη. Ενώ η Marcella Lucidi, γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών με αρμοδιότητα τη μετανάστευση, πετάει για τη Λιβύη. Στις 19 Νοεμβρίου του 2007, μία βδομάδα αφού ο υπουργός εξωτερικών και ο ιταλός πρέσβης Francisco Trupiano συναντήθηκαν με τις αρχές της Λιβύης, τον Omran Hmeid (γραμματέα δημόσιας ασφάλειας), Abdelati Labidi (γραμματέα σχέσεων με την Ευρώπη), Ali Salah Al-Richi (γραμματέα μετανάστευσης) ώστε να καταστρώσουν μια στρατηγική αναχαίτισης της μετανάστευσης για τους επόμενους μήνες. Η Ιταλία ακόμη εξοπλίζει τη Λιβύη παρέχοντάς της μέσα για τις περιπολίες της. Οι καταγγελίες για εγκλήματα και αυθαιρεσίες της λιβυκής κυβέρνησης εις βάρος μεταναστών και προσφύγων δεν φαίνεται να απασχολούν την ιταλική κυβέρνηση και οι σχετικές επερωτήσεις στη Βουλή παραμένουν αναπάντητες. Αυτό δεν θα’ πρεπε να μας εκπλήσσει, αφού η Λιβύη αποτελεί προνομιακό συνεργάτη της Ιταλίας, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Στις 16 Οκτωβρίου 2007, ο Eni συνήψε συμφωνία με τη λιβυκή κρατική εταιρεία National Oil Company (NOC), που προβλέπει 28 δις δολλάρια σε επενδύσεις μέσα σε δέκα χρόνια, καθώς και την παράταση της άδειας εξόρυξης αερίου και πετρελαίου μέχρι το 2047. Πρόκειται πράγματι για τόσο σημαντική συμφωνία, που δεν αξίζει τον κόπο να τη χαλάσει κανείς για να καταγγείλει τις μαζικές απελάσεις προσφύγων που συνελήφθησαν στην Τρίπολη, την εγκατάλειψη προσφύγων στην έρημο, τις ταπεινωτικές συνθήκες κράτησης 60.000 αντρών και γυναικών κάθε έτος στη Λιβύη, κράτησης που διαρκεί μήνες ή και χρόνια.
Το λένε όλοι: η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η Fortress Europe, τώρα ακόμη και η αναφορά της Afvic (ASSOCIATION DES AMIS ET FAMILLES DES VICTIMES DE L’IMMIGRATION CLANDESTINE= Ένωσης των φίλων και των οικογενειών των θυμάτων της παράνομης μετανάστευσης) που συνέλεξε τις μαρτυρίες κακομεταχείρισης των μαροκινών παράνομων μεταναστών (harragas) που επαναπροωθήθηκαν στην Τρίπολη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως εξακολουθεί να μην το βλέπει.
Καλά νέα. Πρέπει να το αναγνωρίσουμε στην ιταλική κυβέρνηση. 34 γυναίκες, 5 άντρες κι ένα μωρό έφτασαν στο αεροδρόμιο του Φιουμιτσίνο στις 7 Νοεμβρίου και συνοδεύτηκαν στην Κανταλίτσε, στην περιοχή του Ριέτι. Αποτελούν κομμάτι μιας ομάδας 600 προσφύγων από την Ερυθραία που κρατούνταν για έναν ενάμισυ χρόνο στη Μισρατά της Λιβύης. Η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες των Ηνωμένων Εθνών έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εγκατάσταση των 40 προσφύγων. Τον Μάιο του 2007 έγινε επίσημη επίσκεψη στο κέντρο και καταμετρήθηκαν 443 φυλακισμένοι από την Ερυθραία. Στις 29 Ιουλίου έγινε μια δεύτερη επίσκεψη και στα τέλη Αυγούστου, μετά από συνεντεύξεις με καμιά εξηνταριά γυναίκες, ορισμένοι κρατούμενοι κρίθηκαν οι πιο ευπαθείς και ευάλωτοι. Απ’ αυτούς, 49 κρίθηκαν κατάλληλοι να τους παρασχεθεί πολιτικό άσυλο. Από τότε ξεκίνησε ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο για να οργανωθεί η μεταφορά τους στην Ευρώπη, αφού μένοντας στη Λιβύη διέτρεχαν τον κίνδυνο να επαναπροωθηθούν στην Ερυθραία. Η Ερυθραία είναι μια χώρα σε εμπόλεμη κατάσταση, όπου οι λιποτάκτες, (όπως είναι πολλοί από τους κρατούμενους στη Λιβύη), συλλαμβάνονται και τουφεκίζονται. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστείας, το 2006 η κυβέρνηση της Ερυθραίας εκτέλεσε 161 λιποτάκτες. Το αναγνωρίζουμ στην ιταλική κυβέρνηση ότι βοήθησε για μερικούς μήνες 40 ανθρώπους από την Ερυθραία. Ας αναλογιστούμε όμως ότι την ίδια στιγμή δεκάδες χιλιάδες μετανάστες συλλαμβάνονται, κρατούνται και απελαύνονται από τη Λιβύη κάθε χρόνο χάρη στη συνεργασία της με την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τους τελευταίους μήνες μεταφέρθηκαν κι άλλοι στο στρατόπεδο κράτησης της Ζαγουίγια. Όλοι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της απέλασης.
Συνοπτικά. Πολλά άρθρα δημοσιευτηκαν κατά τον μήνα Νοέμβριο. Η αναφορά των Γιατρών του Κόσμου για τη Μάλτα μιλά για “τρομακτικές” συνθήκες κράτησης των μεταναστών. Στη Μάλτα πολλοί μετανάστες κρατούνται μέχρι και δεκαοκτώ μήνες από τη σύλληψή τους, σε συνθήκες που “επιδρούν στη φυσική και ψυχοδιανοητική κατάσταση της υγείας των κρατουμένων, συχνά προκαλώντας τους σοβαρά προβλήματα”. Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα στα ιταλικά κέντρα προσωρινής κράτησης. Στα μέσα Νοεμβρίου ο γερμανός σκηνοθέτης ντοκυμαντέρ Roman Herzog επισκέφθηκε το κέντρο υποδοχής στο Κασίμπιλε των Συρακουσών. Η Fortress Europe δημοσίευσε στoν ιστότοπό της την αναφορά του. Στην αναφορά αυτή, καθώς και σε διάφορα άλλα άρθρα, μπορεί να αντλήσει κανείς στοιχεία για τη σφαγή κατά την έξοδο των σομαλών που ήθελαν να ξεφύγουν από τον εμφύλιο πόλεμο προς τις ακτές της Υεμένης, με 921 νεκρούς το 2007 και κυρίως για τις επαναπροωθήσεις αφγανών και ιρακινών προσφύγων από τα ιταλικά λιμάνια της Αδριατικής, παρά τις επίσημες διαμαρτυρίες του Cir (του ιταλικού συμβουλίου για τους πρόσφυγες), που διαχειρίζεται τις νομικές υπηρεσίες των θαλάσσιων συνόρων της Ιταλίας. Στις 20 Νοεμβρίου απελάθηκαν από το Μπάρι 55 ιρακινοί. Προωθήθηκαν στην Ελλάδα τις επόμενες μέρες όπου οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν 50 ιρακινούς στην Αλεξανδρούπολη, κοντά στα τουρκικά σύνορα, δηλώνοντας ότι θα επαναπροωθηθούν στην Τουρκία, η οποία ετοιμάζεται να εισβάλει στο ιρακινό Κουρδιστάν.